Uroczystość upamiętniająca wydarzenia 9 września 1939 roku

22 września (niedziela) w Rzechowie o godzinie 14.00 odbyła się Msza Święta Polowa w intencji żołnierzy poległych podczas Kampanii Wrześniowej 1939 roku. Mszę Świętą celebrowali ks. kan. Zbigniew Wypchło - proboszcz Parafii Grabowiec podczas, której między innymi przytoczył wspomnienia Pani Cecylii Wróbel […następnego dnia po tej bitwie przechodziłam tu przez skraj tego rzechowskiego lasu gdy pod jednym z drzew w pozycji półsiedzącej znajdował się bardzo młody żołnierz. Zaskoczeniem dla mnie było to, że był bardzo młody. Twarz jego jakby uśmiechnięta, wydawało się, że patrzy prosto na mnie, ale niestety zastygły w ostatnim ziemskim uśmiechem, ze spełnioną dobrze misją. Oddał życie na tym terenie […] miejmy w pamięci tych, których krew tu wsiąkła w te pola na Przedgórzu Iłżeckim i bądźmy wierni tej ojczyźnie, dla której żyjemy...] oraz ks. kan. Zbigniew Paliński. W tej Mszy Świętej udział wzięło 7 pocztów sztandarowych: Gminy Rzeczniów, Ochotniczej Straży Pożarnej w Rzechowie, Grabowcu, Rybiczyźnie, Wólce Modrzejowej, Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Grabowcu, Zespołu Szkół im. ks. prof. Józefa Pastuszki w Rzeczniowie oraz władze Gminy Rzeczniów – Wójt Pan Karol Burek, Przewodniczący Rady Gminy Pan Zygmunt Wicikiem i Wiceprzewodnicząca Pani Wioletta Żurek  wraz z radnymi, Sekretarz Gminy a zarazem Członkiem Zarządu Powiatu Lipskiego Pani Justyna Niedziela-Gawlik, Sołtysi Pani Alicja Fura i Pan Krzysztof Wróbel oraz lokalna społeczność, w tym najstarsi mieszkańcy pamiętający te wydarzenia, Pani Marianna Wicik i Pan Jan Wróbel.

Po zakończonej Mszy Świętej głos zabrali Wójt Pan Karol Burek,  mówiąc: […w tym miejscu gdzie czcimy pamięć pomordowanych żołnierzy i mieszkańców wsi Rzechów. Ci, którzy 85 lat temu oddali swe życie za ojczyznę byli wychowani w domu, szkole i kościele według trzech wartości: Bóg – Honor – Ojczyzna. Te wartości należy pielęgnować, historię własnego narodu, państwa warto znać bo tak jak powiedział rzymski myśliciel Cyceron historia jest świadkiem czasu, prawdy, życiem pamięci, nauczycielką życia, posłanką dawnych dziejów. Z historii przeszłości współcześni mogą się wiele nauczyć. Niech dzisiejsza uroczystość będzie dla nas wszystkim zobowiązaniem do podjęcia odpowiedzialności za współczesny obraz naszego narodu, który zawsze był wierny tym trzem wartościom […]Co to znaczy być Polakiem dzisiaj? To przynależeć do polskiego narodu, który od ponad tysiąca lat tworzy wielką rzeczywistość wiary, historycznej tożsamości, kultury, pamięci, wierności drodze pokoleń. Być Polakiem to znaczy trwać przy tym, co Polskę stanowi. Iść starym ojców szlakiem…] i Przewodniczący Pan Zygmunt Wicik. Następnie delegacje: Gminy Rzeczniów, szkół w Grabowcu i Rzeczniowie, mieszkańcy Rzechowa Kolonii, Starego Rzechowa, Aleksandrowa i Grabowca złożyły kwiaty i znicze przy pomniku upamiętniającym te tragiczne wydarzenia jakie miały miejsce 85 lat temu.

 

 

 

 

 

 

 

 Należy nadmienić, że na tych terenach (w tym naszej wsi) był to drugi dzień bitwy zapisanej w źródłach historycznych jako „Bitwa pod Iłżą” z okupantem niemieckim żołnierza polskiego przebijającego się na wschód od Iłży przez pola np.: Prędocina, Maziarz, Podkońc, Dubrawy, Rzechowa, Grabowca, Michałowa i innych wsi. Oto fragmenty z książki Piotra Zarzyckiego „Iłża 1939” oraz mapka pokazująca natarcie 12 DP 9 IX w godzinach rannych (s. 302).

[… Początkowo natarcie oddziałów kolumny północnej rozwijało się pomyślnie. Baony III/54. pp i III/51. pp odbiły Podkońce i część Kolonii Rzechów, a po godz. 7 ruszyły w kierunku Michałowa. Natomiast I/52. pp wysunął się jeszcze bardziej do przodu, docierając lewym skrzydłem do drogi Iłża-Michałów. Niebawem jednak dalszy ruch III/51. pp został zatrzymany silnym ogniem artylerii i broni maszynowej. Podczas próby kontynuowania natarcia ciężko ranny został dowódca 8. Kampanii por. rez. Julian Langer oraz dowódca 3. kckm por. Zygmunt Wasilkowski, a dowódca I plutonu tej kompanii ppor. Wacław Winkler poległ. Duże straty poniosły 7. i 8. kompania. (s. 242) 

[…] Tymczasem po opanowaniu wsi Podkońce przybył tam gen. Paszkiewicz. Dowódca 12. DP, kiedy tylko doszedł do siebie po ataku serca, siadł do pustej taczanki i wraz z kwatermistrzem kpt. dypl. Kolasińskim, szefem służby zdrowia ppłk. lek. dr. Kublinem oraz szefem żandarmerii por. Zboromirskim udał się do czołowych oddziałów swej dywizji. Zamiarem Paszkiewicza było podtrzymanie na duchu swoich żołnierzy oraz zachęcenie do większego wysiłku. W tym celu udał się najpierw do III/54. pp, a następnie do III/51. pp, po czym pojechał taczanką na spotkanie z dowódcą Zgrupowania…] (s. 243).

 

Źródło: Zarzycki P., Iłża 1939, Warszawa : Bellona, 2013, s. 242, 243, 302.

 

Tekst i fot. M. Kruk